گونهشناسی مسجد-مدرسههای ایران، براساس شیوه دسترسی
Authors
Abstract:
حکومتهای مذهبی در ایران بهمنظور آموزش امور دینی و مذهبی در فضایی مذهبی، به کمک زمینه فراهم شده بهوسیله مسجد-آرامگاهها و مسجد-خانقاهها، دست به ساخت کالبدی جدید به نام مسجد-مدرسه زدهاند. نحوه شکلگیری این کالبد خاص و خصوصیات آن مورد مطالعات متعددی قرار گرفته است، با این وجود به نظر میرسد این کالبد هنوز آموزههای بسیاری برای معماری معاصر ایران داشته باشد.در مقاله شیوههای قابل استفاده برای گونهبندی بررسی شده و شیوه تفسیری برای گونهبندی مناسب تشخیص داده شد. بر این اساس کالبد و ساختار مسجد-مدرسهها مطالعه شده و سعی شد گونهبندی مناسبی براساس نحوه قرارگیری و ارتباط بین دو فضای آموزشی و نیایشی برای این فضای عبادی ـ آموزشی پیشنهاد شود. پژوهش حاضر براساس نتایج به دست آمده این نوع کالبد معماری را به سه گروه کلی تقسیم و گونهبندی میکند. در این تحقیق از روش تحقیق توصیفی، تاریخی- تحلیلی استفاده شده و اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع مکتوب و کتابخانهای و مطالعات میدانی جمعآوری شده است.مسجد-مدرسههای گونه اول، در منطقه مرکزی ایران -شامل اصفهان، کاشان و یزد- و با نگاه ریزبینانه به شریعت اسلامی، براساس جدایی فضای نیایشی و آموزشی ساخته میشدهاند. مساجد گونه دوم سادهتر و مختصرتر هستند و با گستردگی جغرافیایی وسیع، در موقعیتهایی با حساسیت سیاسی و اجتماعی پایینتر طراحی و اجرا میشدهاند. گونه سوم از دو گونه دیگر متأخرتر بوده و ترکیب کامل مسجد و مدرسه در آن کاملاً پذیرفته شده است. این گونه در تهران و در دوره قاجار بسیار مورد توجه قرار گرفته و مساجد آن تا حدی متأثر از مسجد-مدرسه مروی هستند.بررسی ارتباطات موجود میان زمان و مکان و ساختار مسجد-مدرسهها نشانگر تأثیر اعتقادات و حساسیتهای مذهبی، میزان هزینه و فضای در نظر گرفته شده برای بنا و پیروی از شیوه ساخت مسجد-مدرسههای مشهور در شیوه ساخت مسجد-مدرسههاست.
similar resources
گونهشناسی جاینامها در جغرافیای تاریخی ایران
نامها به تأثیر از عوامل گوناگون بر یک مکان جغرافیایی اطلاق میشوند و ریشه در نام موضوعات گوناگون دارند. جاینامها با هویت ملی و پیشینة تاریخی یک جامعه و سرزمین در ارتباط هستند؛ نام ها جزئیاتی از فرهنگ و تاریخ و ادبیات یک منطقه را با خود منتقل میکنند و مانند تحولات و رویدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، بیانکنندة اهداف، گرایشها، بینش، عملکرد افراد، گروهها و جوامع یک سرزمین هستند. از...
full textنقد معماری مسجد نصیرالملک شیراز براساس نصوص دینی
بیان مسئله: مسجد نصیرالملک شیراز، که در منابع مکتوب معماری، مسجدی متمایز توصیف شده، سالهاست به یکی از کانونهای گردشگری شهر شیراز تبدیل شده و به نظر میرسد که کارکرد عبادی خود را از دست داده است. تمایز این مسجد از مساجد همدورۀ خود یا مساجد با قدمت تاریخی بیشتر در شیراز احتمال این فرض را ایجاد میکند که ویژگیهای معمارانۀ این مسجد سبب این تمایز است. ویژگیهایی که با تغییر و یا تشدید الگوهای رای...
full textگونهشناسی جای نام ها در جغرافیای تاریخی ایران
نام ها به تأثیر از عوامل گوناگون بر یک مکان جغرافیایی اطلاق می شوند و ریشه در نام موضوعات گوناگون دارند. جای نام ها با هویت ملی و پیشینة تاریخی یک جامعه و سرزمین در ارتباط هستند؛ نام ها جزئیاتی از فرهنگ و تاریخ و ادبیات یک منطقه را با خود منتقل می کنند و مانند تحولات و رویدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، بیان کنندة اهداف، گرایش ها، بینش، عملکرد افراد، گروه ها و جوامع یک سرزمین هستند. از...
full textMy Resources
Journal title
volume 14 issue 53
pages 57- 68
publication date 2017-10-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023